آبروی کی رفت؟

این ماجراهای محمود آقا در نیویورک حقیقتاً قصه‌ای بدیع است. یعنی به هر جنبه‌اش نگاه کنی، از هر طرفی که ببینی، سوژه می‌بارد، آن هم سوژه‌های داغِ داغ. پس بگذارید حالا که با محمود آقا درد دل کردم، دو کلام هم به حواشی ماجرا نگاه کنیم.

اول از همه این‌که احمدی‌نژاد کلی حرف‌های جورواجور زده است. وسط حرف‌های‌اش دو نکته‌ی خوب را خیلی صریح گفته است. یکی این‌که وقوع هولوکاست نباید بهانه برای ظلم به فلسطینی‌ها شود. احسنت این را درست گفته است. کاش قبلاً که درباره‌ی هولوکاست حرف زده بود همین حرف را زده بود تا خودش و دیگران مجبور به ماست‌مالی کردن نشوند. سیاست‌مداران ایرانی هنوز یک برگ برنده‌ی دیپلماتیک قوی و قاطع در اختیار دارند: مجاهدین خلق هنوز از سوی آمریکا حمایت می‌شوند و آمریکا رسماًٌ آن‌ها را منزوی نکرده در حالی که قدرت کامل برای انجام این کار را دارد. به جای پرت و پلا گفتن و حرف‌های شعارگونه سر هم کردن، کافی است همین‌ها را مرتب به رخ آمریکا بکشند تا میزان پای‌بندی‌اش به مبارزه با تروریسم آشکار شود. دیگر این‌که درباره‌ی انرژی هسته‌ای، عبارات جدلی مناسبی را به کار برده بود که منطق آمریکا را عملاً‌ مضحکه کرده است. آمریکا واقعاً نمی‌داند با کدام مبنای حقوقی سر قضیه‌ی انرژی یقه‌ی ایران را بگیرد و احمدی‌نژاد دارد این‌ها را بازی می‌دهد، هر چند بازی خطرناکی است.

وقتی با احمدی‌نژاد آدم درد دل می‌کند، دارد با کسی حرف می‌زند که شده است رییس‌ جمهور کشورش، در نتیجه ممکن است حرف‌هایی را به او بزند که وقتی به بیرونی‌ها می‌رسد آن‌ها را تکرار نکند. ولی حالا قرار است از بیرون به قضیه نگاه کنیم. احمدی‌نژاد وقتی می‌گوید رسم مهمان‌نوازی این نیست، راست می‌گوید بنده‌ی خدا. یکی نیست به آقای بولینجر بگوید که مرد حسابی تو به چه قصد و نیتی احمدی‌نژاد را دعوت کرده بودی به دانشگاه (یا اساساً با سخنرانی‌اش موافقت کرده بودی)؟ اگر قرار بود همان اول بروی و چاک دهن‌ات را باز کنی و هر چه دل‌ات می‌خواهی بگویی، اصلاً‌ چه مرضی داشتی دعوت‌اش کنی؟ این‌جاست که رییس یک دانشگاه معتبر آمریکایی می‌شود مسخره‌ی خاص و عام. به این می‌گویند منتها درجه‌ی حماقت. پس می‌بینید که احمدی‌نژاد با تمام کارهای‌اش در برابر این رییس دانشگاه جو زده، نابغه‌ای به حساب می‌آید! به اعتقاد من در این میان آبروی آمریکا بیش از هر کس دیگری رفت. ایران خودش همیشه به نقض‌ آزادی بیان متهم است. ایران متهم به نقض آزادی‌های فردی و سیاسی است. ولی آمریکا که کلی ادعای دهن‌پرکن برای رعایت حقوق بشر و حقوق انسانی و مدنی افراد را دارد، چرا باید در یک دانشگاه معتبر چنین خیمه‌شب‌بازی مضحکی بر پا کند که حیثیت دانشگاه را به باد دهد؟ هر وقت تلویزیون مصاحبه با بعضی از آمریکایی‌ها را نشان می‌دهد، ملت مصاحبه‌شونده بلافاصله می‌گویند: «آن‌چه آمریکا مظهر آن است . . .» (What America stands for). آمریکا مظهر و نماد چی‌ست حالا؟ واقعاً روی‌تان می‌شود بعد از این همه دسته گل به آب دادن‌ها بگویید ما مظهر چیزی هستیم؟ این آدم‌ها که این‌جوری درباره‌ی آمریکا حرف می‌زنند واقعاً درک و دانش‌شان از اوضاع جهانی چقدر است؟ به چه چیزی می‌نازند؟ به قلدری و جنگ‌افروزی کشورشان؟ یا به نمایش عقلانیت و شعور و احترام رییس دانشگاه‌شان؟ یا به درک و دانش بالای رییس‌جمهورشان؟ خوب بود رییس دانشگاه آن حرف‌ها را نمی‌زند و خودش را خراب نمی‌کرد و قضاوت درباره‌ی احمدی‌نژاد را به عهده‌ی مردم می‌گذاشت نه این‌که خودش – که میزبان است – در مقام مدعی‌العموم و شاکی بنشیند. به این می‌گویند بی‌آبرویی آزادی و حقوق بشر و به باد رفتن اعتبار دانشگاه.

پ. ن. ۲: این هم تحلیل هاآرتص از ماجرا: بازنده‌ی اصلی سفر احمدی‌نژاد اسراییل است. (به راهنمایی مکتوب آقای مهاجرانی؛ کاش آقای مهاجرانی لینک مستقیم مطالب را در وبلاگ‌اش می‌آورد). این مطلب مهدی جامی هم یکی از منصفانه‌ترین یادداشت‌های سیاسی رادیو زمانه است که به درستی بر نکته‌ای حساس انگشت نهاده است.