نماز قیام و قعود نیست!

«اولاً بر تو و بر عموم فرض است که نماز بیاموزی. اول علم‌اش حاصل کنی پس به عمل مشغول شوی! و چون خدا گوید «فویلٌ للمصلین الذین هم عن صلاتهم ساهون» تو را فریضه بباید دانستن که شرط نمازِ مقبول چی‌ست؟ و چه سبب را ثمره‌ی بعضی نمازها ویل آمد. چه اگر این ندانی چه دانی که فریضه‌ی نماز گزاردی یا نه. مصطفا – صلعم – می‌گوید که یأتی علی الناس زمان یجتمعون فی المساجد و یصلون و لیس فیما بینهم مسلم، آخر تو را سودای آن نبود که این یصلون که حدیث مصطفا بدان ناطق است،‌ و مقرون است بدین‌که لیس فیما بینهم مسلم چی‌ست.
آخر نگویی که خلیل چرا گوید: «رب اجلعنی مقیم الصلاه»؟ از این حرکات قیام و قعود که تو در نماز به‌جا آری،‌عاجز بود؟ آخر نگویی که «الذین هم علی صلاتهم دائمون» چی‌ست؟ و دوام نماز چون صورت بندد؟ اگر الأنبیاء فی قبورهم یصلون تو را معلوم گردد که چی‌ست، بدانی که فی صلاتهم دائمون چی‌ست! ای دوست! یموت المرء علی ما عاش علیه. و انبیا از این قوم بودند که «فی صلاتهم دائمون». پس ضرورت بود که الأنبیاء فی قبورهم یصلون. باش تا «و ذکر اسم ربه فصلی» نقاب از روی خود برگیرد، فای تعقّب در فصلی با تو بگوید که نماز چه بود، آن‌گه در این حقایق راهی بری!»
نامه‌های عین‌القضات همدانی، ج ۲، صص ۷۴-۷۵
بایگانی