مسؤلیت اخلاقی؟

عبدی کلانتری

ضربه‌ای که تهاجم جنگی اسراییل به نهادهای جامعه مدنی و فعالان آن در ایران زد سهمگین است. بگیر و ببند شهروندان ناراضی، سانسور اینترنت، بالا رفتن اعدام‌ها، ترور روانی در رسانه‌ی اجتماعی برای کمترین انتقاد ــ که قابل پیش‌بینی بود و ما هم پیشاپیش بارها گفته بودیم که این احتمال بالاست: یک رژیم زخم‌خورده و به شدت تضعیف شده در وضعیت جنگی، در فقدان یک جنبش اجتماعی و تشکیلات سیاسی ریشه‌دار، انتقام خودش را از مردم خواهد گرفت.

طرفداران حمله اسراییل همیشه استدلال می‌کردند تهاجم خارجی هر برآیندی داشته باشد وضع از همان که هست بدتر نمی‌شود، اندکی سختی و تلفات می‌ارزد به ثمره‌ی شیرین پیروزی اسراییل! ساعت اول ظهور بمب‌ها در آسمان کشور، حسین رونقی نوشت «به آفتاب سلامی دوباره می‌کنیم!» گفتند نه از هرج‌ومرج بترسید نه از جنگ داخلی، نه گروه‌های اتنیکی به جان یکدیگر می‌افتند و نه هرگز میان دولت‌های متخاصم ساخت‌وپاختی صورت خواهد گرفت. «نگران نباشید، رژیم لبه‌ی پرتگاه است، دوران گذار آغاز شده، وعده‌ی دیدار بزودی در تهران!»

حالا هم که ورق برگشته همانها استدلال دیروزشان را فراموش کرده، با فهرست کردن بگیروببندها مسؤلیت اخلاقی این وضعیت را که خود در آن شریکند به گردن مخالفان جنگ می‌اندازند. گویی این ما بودیم که مانع سقوط رژیم شدیم و از حالا به بعد هر بلایی سر مردم بیاید تقصیر ماست که می‌گفتیم بمباران‌ها باید متوقف شود.

توقع ذره‌ای مسؤلیت‌پذیری از این جماعت بیهوده است. آقای رضا پهلوی ــ که برخلاف هواداران‌اش در نوفتی و کوفتی یا آن مناشه‌ی موساد نمی‌تواند طلبکار نتانیاهو شود که چرا زود عقب کشید ــ در اولین پیام خود پس از آتش‌بس گفت، «هموطنان، مسیر راه هموارتر شده است.» هموارتر؟ مسیر به کجا هموارتر شد؟ کولبر به جرم جاسوسی اعدام شد. زندانی سیاسی اوین که در حبس هم مقاومت را سازمان می‌داد حالا در جهنم قرچک بدون هوای سالم در فضایی که گنجایش ندارد در حال جان‌کندن است. چه چیز هموارتر شد؟ شما همین یک ذره مقاومت جامعه‌ی مدنی کشور را به پای رژیم‌چنج پوشالی قربانی کردید چون باور داشتید وضع از همان که بود بدتر نخواهد شد.

بایگانی