اذان: از آن محبوب ازلی

رحیم مؤذن زاده‌ی اردبیلیحدود دو سال پیش، سید خوابگرد یادداشتی نوشته بود درباره‌ی اذان رحیم مؤذن زاده‌ی اردبیلی که گویا این روزها بیمار است و در بستر و شاید روزهای آخر عمرش را سپری می‌کند. با خودم گفتم خوب است الآن که وقتِ وقت است یادی از او شود و فضای «ملکوت» آکنده از بانگ اذان باشد که:
می صبوح و شکر خواب صبحدم تا چند
به عذر نیم‌شبی کوش و ناله‌ی سحری

من با این اذان خاطره‌هایی دارم شیرین و دلنواز، اذانی که یادگار دوران کودکی است. خاطرم هست که از زمانی که هنوز طفل خردسالی بودم و تابستان‌ها این طفل شرور آتش به پا کن، درد سر همیشگی مادر بزرگ بود، غروب‌ها بانگ اذان مرا به عبادت می‌کشاند. آن روزها عبادت ذوقی خاص داشت، ذوقی که نمی‌دانم چگونه است اکنون. شیرین‌تر شده است؟ نمی‌دانم. این قدر می‌دانم که دیگر شده است. اما این اذان برای‌ام کلی ذوق داشت. اذان مؤذن زاده را همگان می‌دانند که با سانسور پخش می‌کنند در صدا و سیمای وطن به گناه این‌که در اذان تحریر آواز گونه‌ای دارد که از نگاه فقها، غنا به حساب می‌آید و صد البته که گناه است!

بنا به روایت و تأیید تلفنی سید رضای خوابگرد، فایل زیر، اذانی است که مؤذن زاده‌ اردبیلی می‌گوید:
اذان رحیم مؤذن زاده‌ی اردبیلی
این اذان، علاوه بر تحریرهای مختلفی که در خلال خواندن آن هست، آیاتی از قرآن و ادعیه‌ای هم بعد از هر بند اذان دارد که البته طبق معمول حضرات فقها سانسور می‌شود. گویا، نوار اذان کامل مؤذن زاده در ایران موجود است و من در این‌جا به آن دسترسی ندارم. اذان دیگر، اذان سلیم مؤذن زاده‌ی اردبیلی است.

این هم اذانی است که گمان می‌کنم در مشهد در حرم امام رضا پخش می‌شود: اذان مشهد (اگر غلط است کسی تصحیح کند). دو اذان دیگر ناشناس (!) هم یافته‌ام که نمی‌دانم چه کسی گفته است و از کجا پخش می‌شود!
اذان ۱ و اذان ۲.
برای این‌ها بخش مستقلی در قسمت طربستان (اذانستان!) در نظر می‌گیرم تا راحت‌تر بشود آن‌ را شنید.

یادداشت‌های مربوط:
اذان مؤذن زاده (خوابگرد)
صدای اذان (مکتوب مهاجرانی)
اذان مؤذن زاده و موسیقی دستگاهی (روزنامه ایران)

بایگانی