به عادتِ فراغت، نشسته‌ام و اسرار التوحید را می‌کاوم. رسیدم به این گفته از ابوسعید ابوالخیر: «من نظر الی الخلق بعین الخلقِ طالتِ خصومَتُهُ معهم و من نظر الیهم بعین الحق استراح منهم» (اسرار التوحید، ج ۱، صص ۲۹۱ و ۳۳۹). شفیعی کدکنی در تعلیقات این گفته را چنین ترجمه کرده است: «هر که در خلق به چشمِ خلق بنگرد، خصومت‌اش با ایشان به درازا کشد و هر که بدیشان از چشمِ حق بنگرد، بدیشان می‌آساید.» (اسرار، ج ۲، تعلیقات شفیعی، ص ۶۰۷)
چه حکیمانه شرح داده است قصه‌ی خصومت‌های مردم را با هم. مردم چون از چشمِ خودشان، از همین نگاهِ بشری و با همین دیده‌ی عیب‌جو و بهانه‌گیر همدیگر را می‌بینند، دیگر جایی برای شفقت باقی نمی‌ماند. و شفقت چه معنای وسیع و عمیقی دارد!
